Eûzü; ilticâ ediyorum, sığınıyorum, manasınadır. İstiâze: “Eûzü billâhi mine’ş-şeytâni’r-racîm”, “neûzü billâh”, “esteîzü billâh”, “maâzallah” gibi, Hazret-i Allah’tan yardım ve ilticâ talep edilen sözlerden biriyle Hazret-i Allâh’a sığınmaktır.

 

Kur’ân-ı Kerîm okumaya,“Eûzü billâhi mine’ş-şeytâni’r-racîm, Bismillâhirrahmânirrahîm” diyerek başlanır. Bundaki hikmet, izin istemek, bir nevi kapıyı çalmaktır. Zira bir büyüğün kapısına gelen kimse, huzuruna ancak onun izni ile çıkabilir. Bu şekilde, Kur’ân-ı Kerîm okumayı murat eden de sevdiği Rabb’ine münâcâta başlayacağından lisanını temizlemeye muhtaç olur. Çünkü onun lisanı, fuzûlî ve mâlâyanî sözler, vesâir hatalar ile kirlenmiştir. İşte bu lisan, “Eûzü” okuyarak manen temizlenir. İbn-i Abbâs Hazretlerinden şöyle rivâyet olundu: “Kur’ân-ı Kerîm’e hürmet, eûzüdür. Kur’ân-ı Kerîm’in anahtarı, besmeledir.”

 

Hikmet ehli demişlerdir ki: Bu mübarek kelime (Eûzü billâhi…), korktuğundan emniyette olmak ve Rabb’ine yaklaşmak isteyenlerin vesilesidir. Bu, Cenâb-ı Hakk’ın “İmdi Kur’ân okuyacağın vakit, evvelâ o kovulmuş şeytandan hemen Allâh’a sığın.” (Nahl Sûresi, âyet 98) kavl-i şerîfine imtisaldir, sarılmaktır. Bu sığınma, “Eûzü billâhi mine’ş-şeytâni’r-racîm” diyerek yapılır. Bunun manası, “Kovulmuş Şeytan’dan (onun her türlü şerrinden), Allâhü Teâlâ’ya (onun emrini tutarak yahut Kur’ân-ı Kerîm okuyarak) sığınırım.” demektir. Hadîs-i şerîfte, “Cebrâîl aleyhisselâm, eûzüyü bana Levh-i Mahfûz’dan getirip okuttu.” buyurulmuştur.

 

Tefsîr-i Kebîr’de şöyle geçer: “Şerler, ya itikadî olur, bütün bâtıl inanışlar, yetmiş iki fırkanın fâsid itikadları gibi. Yahut bedenin amellerinden olur ki bunlardan kimisi, kişinin dinine zarar verir, haramları işlemek gibi. Kimisi de dine zarar vermez; bedenî hastalıklar, acılar, fakirlik, âmâlık, kötürümlük gibi bilumum belâlar, afetlerdir. İşte eûzü okuyan kimse, bu şerlerin tamamından Cenâb-ı Hakk’a sığınmaktadır. Bunun için her mümin, eûzü okurken bunlardan Cenâb-ı Hakk’a sığındığını hatırına getirmeli ve gerektiği gibi amel etmelidir.