30 Nisan 2025 | Çarşamba

Gıda Zehirlenmesi Neden Olur?

11-04-2025 15:53:51 - YAŞAM

Uzman Diyetisyen Didem Yıldız Küçük konu hakkında bilgiler verdi.

Gıdaların çeşitli organizmalarla kontamine olması sonucu tüketilmesi ve sindirim sistemine girmesi sonucu oluşan hastalık durumuna gıda zehirlenmesi denmektedir.

Gıdaları işleme veya üretim aşamasındayken, depolanırken, nakliye sırasında veya hazırlanma aşamasında bulaşıcı organizmalar ile teması sonucu kontaminasyon oluşabilmektedir. Gıdaların yanlış saklanması, yanlış hazırlanıp kullanılması ya da yanlış pişirilmesi sonucunda da kontaminasyon riski oluşmaktadır.

Genellikle çapraz kontaminasyon sonucu gıda zehirlenmeleri görülmektedir. Zararlı organizmaların yüzeyden diğerine aktarılması sonucu oluşmaktadır. Çiğ yiyeceklerde sıklıkla görülebilmektedir. Örneğin, salata gibi yiyecekler pişirilmediğinden zararlı organizmalar imha edilemez ve gıda zehirlenmesine yol açabilirler.

Kontamine besinlerin tüketiminden sonra hasta olup olmamak; kontaminasyona yol açan organizma tipi, maruz kalma miktarı ve bireyin sağlık durumuna bağlıdır. Bebek ve çocukların etkilenme oranları daha yüksek olabilmektedir. Gebelik sırasında ise metabolizmadaki değişiklikler zehirlenme riskini artırabilmektedir. Reaksiyon gösterimi gebelik durumunda daha şiddetli olabilmektedir.

Kontaminasyona uğramış besinlerin tüketilmesinden birkaç saat sonra zehirlenme belirtileri başlayabilmektedir. Mide bulantısı, ishal, kusma, ateş, karın ağrısı ve kramplar gibi belirtiler başlıca görülen semptomlardır.

Gıda zehirlenmesi sırasında en sık görülen komplikasyon dehidrasyondur. Kusma ve ishal durumlarında kaybedilen sıvı yerine konmalıdır.

Gıda zehirlenmelerinin önüne geçmek için en öncelikli olan şey; ellerin, mutfak eşyalarının ve mutfak tezgahlarının sık sık yıkanmasıdır. Çiğ yiyecekler ve hazır yiyecekler birbirinden ayrı tutulmalıdır. Yiyecekleri hazırlarken veya saklarken çiğ et, kümes hayvanları ve balık gibi ürünler diğer besinlerden uzak tutularak çapraz kontaminasyonun önüne geçilmiş olunur.

Yiyeceklerin uygun ısıda pişirilmesi önemli bir noktadır. Bunun için gıda termometresi kullanılabilir. Bozulma riski olan gıdaları soğutarak veya dondurarak saklamak gerekebilir. Dondurulmuş gıdalar ise oda ısısında değil, buzdolabında çözdürülmelidir.