Tarım ve Orman Bakanlığı, özellikle ihracat ürünlerinin gümrükten dönmesine yol açan kimyasal pestisit kalıntısı sorununa karşı yeni bir adım atıyor.

Özellikle ihracat giden gıda ürünlerinin gümrükten dönmesi sonucu kamuoyunun gündeminden düşmeyen kimyasal pestisit kalıntı sorununa karşı Tarım Bakanlığı yeni bir uygulamayı hayat geçiriyor.

Bloomberg HT'den İrfan Donat'ın haberine göre, zirai ilaç kullanımında eczanelerdeki ilaç alımına benzer bir sisteme geçileceğini açıklayan Bakanlık, tarladan sofraya gıda güvenilirliğini artırmak, pestisit kalıntılarını önlemek ve çevre ile insan sağlığını korumak amacıyla B-Reçete uygulamasına geçileceğini duyurdu.

“Bitki Reçetesi” adı verilen bu yeni uygulama ile üreticinin zirai ilacı bayiden istediği kadar almasının önüne geçilmesi hedefleniyor.

Uygulamaya göre, üreticinin hangi bitkiye, ne kadar alanda, hangi dozda bitki koruma ürünü kullanacağı önceden belirlenecek ve reçeteye bağlanacak. Böylece ihtiyacın üzerinde ilaç kullanımının önüne geçilmesi hedefleniyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı, B-Reçete sistemine ilişkin çalışmalarını tamamladı. Uygulama öncelikle pilot bölgelerde hayata geçirilecek, ardından gelecek yıl tüm Türkiye’ye yaygınlaştırılacak.

Sistem, bitki koruma ürünlerinin reçetelenmesinden satışına, tarlada uygulanmasından hasat sürecine kadar tüm aşamaları kapsayan bir kontrol mekanizması getiriyor. Böylece hem üretici hem de kullanılan ilaç miktarı kayıt altına alınacak.

Sistem nasıl işleyecek?

Bakanlığın üretici kayıt sistemlerinde (ÇKS, TÜRKS, Kapalı Ortam Bitkisel Üretim Kayıt Sistemi vb.) kayıtlı olan çiftçiler için parsel ve ürün bazlı otomatik Üretici Kayıt Defteri oluşturulacak.

Bitki koruma ürünleri satışları, üreticinin ürün ve parsel bilgisi dikkate alınarak reçeteli yapılacak.

Risk esaslı olarak belirlenen aktif maddeleri içeren ürünler için reçeteler, Bakanlıkça yetkilendirilmiş ziraat mühendisleri tarafından sistem üzerinden e-reçete olarak düzenlenecek.

Satışı yapılan ürünler yalnızca yetkili uygulayıcılar tarafından tarlada kullanılacak ve uygulama bilgileri sisteme kaydedilecek.

Hasat bilgisi (miktar ve tarih) ise üretici tarafından sisteme girilecek.

Tüm yetkilendirilmiş kullanıcılar sisteme güvenlik amacıyla SMS doğrulama kodu ile erişecek.

Mevzuat ve eğitim süreci ne durumda?

Bakanlık, B-Reçete sistemiyle ilgili mevzuatı hazırlayarak yayıma hazır hale getirdi. Aynı zamanda il ve ilçe müdürlükleri, BKÜ bayi ve toptancıları, reçete yazma ve uygulama yetkisine sahip kişiler için eğitim programları planlandı. Pilot uygulama ve eğitimlerin ardından sistem kademeli şekilde devreye alınacak.

Amaç ve hedefler neler?

B-Reçete uygulamasının temel amaçları ve hedefleri şöyle sıralanıyor:

Pestisit kullanımının azaltılması

Zirai ilaçların üreticiler dışındaki kişilere satışının engellenmesi
Kullanımda izlenebilirliğin sağlanması
Riskli aktif maddelerde e-reçete zorunluluğu
Çiftçinin ihtiyacı kadar ürün kullanmasının sağlanması
Gıda güvenilirliği ve ihracatta pazar kaybını önlemek için kalıntı sorunlarının azaltılması

Bu sistem neden önemli?

Türkiye, özellikle ihracata dönük ürünlerde pestisit kalıntısı nedeniyle zaman zaman uyarılarla karşı karşıya kalıyor. B-Reçete uygulamasıyla hem üreticinin maliyet yükünün hafifletilmesi hem de gıda güvenliği konusunda daha güvenilir bir zeminin oluşturulması hedefleniyor.

Bu yeni model, tarımsal üretimde “kontrolsüz ilaç kullanımından kontrollü reçete dönemine” geçişin işareti olarak dikkat çekiyor.