4+4+4 Eğitim Sistemine Dair Kapsamlı Araştırma
Memur-Sen ve Eğitim-Bir-Sen tarafından yürütülen geniş kapsamlı saha araştırması, Türkiye'de uygulanan '4+4+4' zorunlu eğitim sisteminin özellikle lise kademesinde yeniden yapılandırılması gerektiğine yönelik güçlü bir kamuoyu beklentisini ortaya koydu.

Eğitim-Bir-Sen Genel Başkanı Ali Yalçın, 81 ilde 36 binin üzerinde katılımcıyla gerçekleştirilen çalışmanın sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı. Katılımcılar arasında öğretmenler, okul yöneticileri, lise öğrencileri ve veliler yer aldı.
Zorunlu Eğitimin Son 4 Yılı Masaya Yatırıldı
Çalışmanın odağında, 12 yıllık zorunlu eğitimin son 4 yılı olan lise kademesi yer aldı. Araştırma sonuçlarına göre, eğitim sisteminin bu bölümünde ciddi bir revizyona ihtiyaç duyulduğu yönünde ortak kanaat oluştu.
Katılımcıların büyük çoğunluğu, lise süresinin çok uzun olduğu, iş hayatına geçişi geciktirdiği ve öğrencilerin ihtiyaçlarına karşılık vermekte yetersiz kaldığı görüşünde birleşti.
Katılımcıların Görüşleriyle Öne Çıkan Bulgular
Öğretmenlerin %93,8’i, okul yöneticilerinin %97,1’i, öğrencilerin %78,5’i ve velilerin %78,8’i 12 yıllık zorunlu eğitimin mevcut formunun değişmesi gerektiğini ifade etti.
Zorunlu eğitimin iş dünyasının beklentilerini karşılamadığı görüşü öğretmenlerde %75,2, yöneticilerde %82,8, velilerde %58,9 oranında paylaşıldı.
Eğitim süresinin uzunluğunun iş hayatına erken geçişi engellediğini düşünenlerin oranı öğretmenlerde %83,7, yöneticilerde %90,2, velilerde ise %68,9 oldu.
Ara eleman ihtiyacının karşılanmasında zorunlu eğitimin engel oluşturduğunu belirten öğretmen oranı %87,8; yöneticilerde bu oran %93,1’e kadar çıktı.
Zorunlu eğitimin uzunluğu nedeniyle okul terki riskinin arttığını düşünenler, öğretmenlerde %70, yöneticilerde %78,9, öğrencilerde %67,2, velilerde %52,6 olarak ölçüldü.
Yeni Model Önerileri: “2+2” ve “3+1” Ön Planda
Araştırma kapsamında, alternatif lise modellerine yönelik sorulara verilen yanıtlar da dikkat çekti. Katılımcıların büyük kısmı, lise eğitim süresinin bireysel tercihlere ve beceri gelişimine göre şekillenmesi gerektiğini savundu.
En çok destek gören modeller:
“2+2” modeli (2 yıl zorunlu + 2 yıl isteğe bağlı): Öğrencilerin %38,9’u, öğretmenlerin %34,5’i, yöneticilerin %32,5’i, velilerin %28,6’sı tarafından desteklendi.
“3+1” modeli (3 yıl zorunlu + 1 yıl isteğe bağlı): Öğrencilerden %31,4, öğretmenlerden %18, yöneticilerden %14,7, velilerden %20 oranında destek aldı.
Mevcut 4 yıllık lise eğitimi ise düşük destek gördü; bu modeli savunanların oranı %10’un altında kaldı.
Mesleki Yönlendirme Yetersiz Bulundu
Araştırmada ayrıca, öğrencilerin eğitim süresince mesleki yönelim ve kariyer planlaması konularında yeterince desteklenmediği öne çıktı. Öğretmenlerin %66,6’sı, yöneticilerin %71’i, velilerin %50’si bu alanda eksiklik olduğunu belirtti.
Öğrencilerin %77,2’si ise zorunlu eğitimin sosyal ve duygusal gelişimlerini kısıtladığını ifade etti. Lise son sınıfın yapısının değiştirilmesi gerektiği görüşü de geniş destek gördü.
“Lise Son Sınıf, Üniversiteye Hazırlık Yılı Olmalı”
Katılımcıların çoğu, lise son sınıfın üniversiteye hazırlık ya da kariyer planlama yılına dönüştürülmesini istiyor. Bu görüşe öğretmenlerin %90,4’ü, öğrencilerin %92,3’ü, yöneticilerin %88,8’i ve velilerin %89,9’u katıldı.
Ali Yalçın: “Sahadan Gelen Ses Dikkate Alınmalı”
Memur-Sen Genel Başkanı Ali Yalçın, açıklamasında Milli Eğitim Bakanlığı’na çağrıda bulunarak,
“Sahadan gelen bu güçlü geri bildirimlerin mutlaka değerlendirilmesi gerekiyor. Yeni bir lise modeli için tüm eğitim paydaşlarının ortak akılla sürece dahil edilmesi şart,” dedi.
Yalçın ayrıca, bu araştırmanın eğitim sistemine dair kararların sahadaki ihtiyaçlara göre şekillendirilmesi açısından önemli bir referans olacağını vurguladı.