İlçemiz esnaflarından MURAT YAĞCI Türk dünyası, Türk devletleri ve ünlü Kazak devlet ve fikir adamı Mustafa Çokay hakkında merak ettikleri konusunda Merkezi Paris'te bulunan Mustafa Çokay Derneği Başkanı ve dayısının oğlu olan AKYAZILI  İŞADAMI SAMİTTİN BALABAN'ı  ve  Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. ABDULVAHAP KARA'yı İstanbul'daki çalışma ofisinde ziyaret etti.

 Türk dünyası üzerine birbirinden değerli bir çok kitaba imza atan Kazak asıllı bilim adamı Prof. Dr.  ABDULVAHAP KARA'nın önemli eseri "Türkistan Ateşi Mustafa Çokay'ın Hayatı ve Mücadelesi" ismini taşımaktadır. Çokay isim Prof. Kara ile  Akyazılı iş adamı ve MUSTAFA COKAY DERNEĞİ BAŞKANI SAMİTTİN BALABAN'ı buluşturmuş. Dernek çalışmaları sonucunda 2010 senesinde  PARİS'te  yaşadığı sokağın yanı başında MUSTAFA ÇOKAY  parkı ve büstü açılmış. Çünkü, Fransızlar da Çokay'a büyük saygı duymaktadırlar. Bunun sebebi 1917'de Bolşeviklerin Kazakistan'da hakimiyet tesis etmesinden sonra Çokay Paris'e yerleşmiş ve 1941'de vefatına kadar burada özgürlük mücadelesi yürütmüştü. Bu sebeple Çokay Fransa'yı ikinci vatanı olarak görmüş, Hitler 1940'da Fransa'yı işgal ettiğinde, diğer siyasi mülteciler ABD'ye kaçarkan o vatanım dediği Fransa'da kalmış. Bu da onun hayatına mal olmuştu.

 MUSTAFA ÇOKAY KİMDİR: 1890'da Kazakistan'ın Kızılorda şehrinde dünyaya gelen Mustafa Çokay Petersburg'ta hukuk eğitimi aldı. Çarlık Rusya'nın çökmesi ve Bolşevik Devrimi esnasında Hokand şehrinde kurulan Türkistan Muhtariyetinin Cumhurbaşkanı oldu. Ancak, bu devleti Stalin ve Lenin'in Sovyet ordusunu göndererek yıkmasından sonra Fransa'ya geçerek bağımsızlık mücadelesini yürüttü. II. Dünya Savaşı sırasında Naziler tarafından esir alınan Çokay 27 Aralık 1941'de Berlin'de vefat etti. Onun mezarı Berlin'de Türk Şehitliği'ndedir.

 Mustafa Çokay üzerine yaptığı araştırmalar ile tanınan Prof. Dr. Kara "Mustafa Çokay'ın sadece Kazakistan'ın değil, tüm Türkistan'ın, yani Orta Asya ülkelerinin SSCB'den bağımsızlığı için mücadele fikri mücadele verdiğini, bu konuda yüzlerce makale yazdığını belirtmektedir."

 Kazakitan'ı Fransa'ya, Fransa'yı Kazakistan'a tanıtmayı ve iki ülke arasındaki ekonomik ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesini amaçlayan Mustafa Çokay Derneği Başkanı Samittin Balaban ise "Fransızların Çokay'a bir park açmakla Fransa'yı ikinci vatanı olarak gören Çokay'a saygılarını ortaya koymuşlardır. Bu gün Paris'te Çokay Parkı bir tarihi mekan ilgi çekmektedir. Hatta turistlerin de ilgi odağı haline gelmiştir. Kazakistan'dan ve diğer Türk ülkelerinden Çokay parkını görmek için Paris'e gelenlerin sayısı gün geçtikçe artmaktadır."
 Türk dünyasında günümüzdeki siyasi ve kültürel gelişmelere önem verenlerin değerli bilim adamı Sayın Prof. Dr. Abdulvahap Kara'nın kitaplarını takip etmelerini öneriyoruz.